Việc đổi vị bằng các món ăn như thịt bò, lợn gác bếp ngày Tết là tốt, nhưng ăn thế nào cho đúng để không gây hại cho sức khỏe thì không phải ai cũng biết.
Trong những ngày Tết Nguyên đán, ngoài những đồ ăn như bánh kẹo, các loại hạt, hoa quả, mọi người còn đổi vị bằng những món như trâu, lợn gác bếp, bò xé chua cay hay khô gà lá chanh…
Thực tế, những món ăn trên không lạ lẫm với người Việt, nhưng để làm đồ ăn vặt này, người sản xuất thường cho đa dạng các loại gia vị để tạo mùi vị hấp dẫn và lạ miệng hơn. “Thực tế, trâu bò hay lợn gác bếp có từ rất lâu, nhất là vùng đồng bào dân tộc, đó là cách bảo quản thức ăn để dùng dần trong cả một năm”, PGS.TS.BS Nguyễn Xuân Ninh - Viện phó Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho biết.
Theo PGS Xuân Ninh, việc đa dạng món ăn ngày Tết là tốt, tuy nhiên những món ăn kể trên đều là đồ chế biến sẵn, tẩm ướp nhiều gia vị và có nguy cơ gây hại với sức khỏe.
Các loại đồ ăn như bò khô, trâu gác bếp tẩm nhiều gia vị và có hàm lượng đạm cao. Ảnh minh họa.
Về giá trị dinh dưỡng, những đồ ăn này có hàm lượng đạm khá cao, trong khi các chất như mỡ, vitamin đã bị giải phóng hết trong quá trình chế biến. Ngoài ra, việc bảo quản không cẩn thận dễ bị vi khuẩn, nấm mốc xâm nhập. Đáng nói, các loại nấm mốc, vi khuẩn này bằng mắt thường không thể nhận ra.
Do vậy, PGS Ninh khuyến cáo người dân chọn mua sản phẩm uy tín, khi ăn cũng nên hạn chế với khoảng 50 gam/ngày và không nên ăn liên tục. Khi ăn thực phẩm giàu đạm cần bổ sung thêm rau, quả sau đó vì có chất chống oxy hóa, nhanh chóng tiêu hóa, loại bỏ những chất độc ra ngoài.
Với món bò khô, trâu gác bếp, PGS.TS.BS Nguyễn Thị Lâm - nguyên Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, đa số những thực phẩm xông khói, gác bếp thường rất mặn. Mục đích làm mặn là giúp bảo quản được lâu, hạn chế vi khuẩn xâm nhập. Tuy nhiên, người sử dụng các đồ ăn này lại đối diện nguy cơ thừa muối, ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe.
Thực phẩm gác bếp, xông khói rất mặn nên không chú ý sẽ khiến lượng muối đưa vào cơ thể rất nhiều. Ảnh minh hoạ
Dẫn khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), PGS Lâm cho biết một người trưởng thành chỉ nên ăn khoảng 5 gam muối/ngày. Đây là tổng lượng muối có từ trong thực phẩm, lượng muối được bổ sung trong chế biến món ăn. Tuy nhiên với đồ chế biến sẵn như thịt xông khói, thịt gác bếp, mỗi lần sử dụng có thể đã đủ lượng muối cho cơ thể trong cả một ngày.
"Ăn mặn sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính không lây nhiễm như tim mạch, huyết áp, thận… Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chế độ ăn uống có chứa số lượng lớn nitrit và nitrat có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim", PGS Lâm cảnh báo.
Theo đó, nitrat có thể làm hỏng mạch máu quanh tim gây ra các bệnh động mạch cứng và hẹp. Nitrat cũng có thể tác động tiêu cực đến hiệu quả sử dụng đường của cơ thể, có thể đặt con người vào nguy cơ gia tăng của bệnh tiểu đường… “Nếu sản phẩm xông khói, gác bếp đảm bảo uy tín chất lượng, khi ăn cũng cần phải rất hạn chế. Chỉ nên ăn thưởng thức, không nên ăn lấy được. Đặc biệt, khi uống rượu bia cùng món ăn này sẽ gây hại rất lớn với sức khỏe”, PGS Lâm khuyến cao.
