Khi nói tới sức khỏe, mọi người thường tập trung vào các phần khác mà ít để ý tới não - phần chịu trách nhiệm cho tất cả các chức năng của cơ thể. Trong video này, chúng ta sẽ cùng xem một số thói quen hằng ngày có thể gây hại nghiêm trọng cho não.
Tiêu thụ quá nhiều đường
Chúng ta đã biết một số vấn đề sức khỏe liên quan tới việc dùng quá nhiều đường như tiểu đường tuýp 2, sâu răng và béo phì. Có thể bạn băn khoăn: Vậy thì dùng nhiều đường ảnh hưởng thế nào tới não? Tiêu thụ lượng đường quá mức trong thời gian dài có thể làm rối loạn khả năng hấp thụ protein và các chất dinh dưỡng của cơ thể. Điều này có thể dẫn tới tình trạng thiếu dinh dưỡng, cản trở sự phát triển não bộ. Lý do là: Cơ thể thiếu dưỡng chất trong dòng máu và do đó không thể vận chuyển đầy đủ các chất dinh dưỡng đến não.
Ăn quá nhiều chất ngọt có thể tổn hại cho trí nhớ và khả năng suy nghĩ của bạn. Vì vậy, thay thế bằng các món đồ ngọt giàu chất chống oxy hóa như chocolate đen và quả mọng sẽ là lựa chọn tốt hơn cho cả bộ não lẫn vòng eo của bạn.
Tiêu thụ nhiều đường có thể ảnh hưởng tới não bộ. (Ảnh minh họa)
Không ngủ đủ
Thiếu ngủ là tình trạng nhiều người bận rộn trải qua. Điều này có thể dẫn tới một vài vấn đề nghiêm trọng như cực kỳ uể oải vào ban ngày, trầm cảm và giảm trí nhớ. Một số nghiên cứu gần đây tiết lộ, không ngủ đủ có thể thực sự làm giảm kích thước não. Vùng hải mã trong não sẽ chịu tác động tiêu cực khi bạn ngủ không đủ. Ngay cả chỉ một đêm ngủ ít có thể tác động tới khả năng ghi nhớ thông tin mới của não.
Một số nghiên cứu cho thấy não tự “thanh tẩy” các chất độc chỉ trong chu trình ngủ. Thiếu ngủ có thể gây chết tế bào não khiến bạn suy nghĩ chậm chạp, suy giảm trí nhớ và khả năng tập trung, đánh giá, đưa ra quyết định và cản trở việc học tập.
Mở nhạc quá to khi đeo tai nghe
Nhiều người có thói quen vặn nút âm thanh hết cỡ để nghe nhạc sống động hơn. Nếu bạn liên tục nghe nhạc to với tai nghe, nên bỏ thói quen này vì nó có thể hủy hại thính giác. Không những thế, tình trạng điếc ở người lớn tuổi cũng liên quan tới các vấn đề não như mất mô não và bệnh Alzheimer.
Khi não bạn phải cố gắng để hiểu điều ai đó đang nói, nó không thể lưu trữ những gì bạn nghe vào bộ nhớ. Vì vậy, hãy bảo vệ thính lực bằng cách điều chỉnh âm lượng vừa phải để bảo vệ cả khả năng nghe và não bộ của mình.
Nên tránh thói quen đeo tai nghe với âm lượng quá to để bảo vệ não. (Ảnh minh họa)
Một cách để kiểm tra xem âm lượng có quá to không là bạn tháo tai nghe ra khỏi tai, để phía trước mặt - cách cơ thể bằng chiều dài một cánh tay. Nếu bạn vẫn có thể nghe rõ tiếng nhạc, nên giảm âm lượng. Ngoài ra, trong quá trình nghe, nên có quãng nghỉ thường xuyên để tai được thư giãn.
Bỏ bữa sáng
Nhiều người nhịn bữa sáng vì đang ăn kiêng hay để tiết kiệm thời gian. Họ không biết rằng bỏ bữa sáng có thể gây tổn thương não. Cơ thể cần đủ dinh dưỡng sau một đêm ngủ và việc không ăn sáng khiến não không có đủ dưỡng chất cần thiết.
Một nghiên cứu của Nhật Bản với hơn 80.000 người tham gia trong 15 năm đã tiết lộ rằng những ai thường xuyên bỏ bữa sáng thì tăng nguy cơ đột quỵ và huyết áp cao. Nghiên cứu khác cho thấy những trẻ em ăn sáng đều đặn thì học tập tại trường tốt hơn so với bạn bè nhịn sáng.
Nhịn bữa sáng làm giảm mức glucose trong máu và điều này tác động nặng nề tới hoạt động của não.
Ăn quá nhiều
Nuông chiều sở thích ăn uống khiến chúng ta tăng cân, đầy bụng, tăng nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm. Nhưng bạn có thể không ý thức được rằng việc này còn gây tổn thương nghiêm trọng cho não.
Ăn quá nhiều khiến các động mạch não bị xơ cứng, do đó gây hại cho năng lực trí óc. Các nghiên cứu cho thấy chế độ ăn nhiều calo kéo dài có thể làm tăng nguy cơ mất trí nhớ. hoặc suy giảm nhận thức khi về già. Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí về thần kinh năm 2012 đã kiểm tra 6.000 người có độ tuổi trung bình là 50. Một thập kỷ sau, những người tham gia này được đánh giá lại và ai thừa cân thì tình trạng suy giảm chức năng não cao hơn 22% sao với những người thanh mảnh hơn.
Ăn quá nhiều có thể gây nhiều tác hại cho cơ thể, từ sức khỏe của tim tới não. (Ảnh minh họa)
Trùm kín chăn khi ngủ
Khí ôxy rất cần thiết cho não hoạt động bình thường. Bạn càng nạp ít không khí, chức năng não của bạn càng kém. Một tình huống bạn hít thở ít hơn 20,95% ôxy là khi bạn ngủ trùm chăn kín đầu. Bạn có thể ấm áp hơn khi làm vậy? Có thể. Nó có giúp giảm khó chịu khi phòng quá sáng hay quá ồn lúc bạn thức giấc? Tất nhiên. Nhưng việc này cũng làm tăng việc hít vào lượng khí cacbonic - có nghĩa là tăng nguy cơ gây hại cho tế bào não.
Làm nhiều việc một lúc
Bạn có thể từng nghe rằng đa nhiệm có tác động tiêu cực tới năng suất nhưng hóa ra nó còn gây xáo trộn cho não và khiến bạn kém hiệu quả hơn. Một chuyên gia thần kinh tại Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ) đã phát hiện, não của chúng ta không được tạo ra để làm nhiều việc một lúc thật tốt. Khi chúng ta nghĩ mình đa nhiệm, thực ra, ta đang chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác quá nhanh. Và mỗi lần làm vậy, não sẽ bị căng thẳng.
Thói quen làm nhiều việc một lúc cũng làm tăng hormone căng thẳng cortisol và hormone “hung hăng” adrenaline - thứ kích thích não bộ quá mức và có thể gây tình trạng não sương mù hay suy nghĩ thiếu sáng suốt. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Stanford phát hiện những người tiếp nhận quá nhiều luồng thông tin thường có các vấn đề nghiêm trọng về ghi nhớ và chú ý khi so sánh với những ai chỉ hoàn thành một hoạt động mỗi lần.
Uống không đủ nước
Cơ thể được tạo thành từ khoảng 70% là nước, vì vậy việc nạp đủ nước rất quan trọng để cơ thể thực hiện các chức năng, bao gồm chức năng não. Khi cơ thể đủ nước, não hoạt động tốt, bạn có thể nghĩ nhanh hơn, tập trung hơn, rõ ràng và sáng tạo hơn. Nước cũng cần để đưa các chất dinh dưỡng đến não và thải bớt các chất độc.
Tác động của việc thiếu nước lên não hầu như là ngay lập tức. Các nhà nghiên cứu nói rằng ngay cả khi chỉ 2 tiếng tập luyện mạnh mẽ mà bị thiếu nước có thể gây suy giảm nhận thức. Nghiên cứu cũng cho thấy thiếu nước có tác động lớn nhất tới các chức năng như giải quyết vấn đề phức tạp, phối hợp và chú ý. Não cần đủ nước để suy nghĩ nhanh và tập trung hơn. Vì vậy việc uống đủ nước lúc nào cũng quan trọng.
Hút thuốc
Đây là thói quen cực kỳ có hại. Hút thuốc không chỉ gây bệnh phổi hay thậm chí bệnh tim, mà còn có nhiều tác động tiêu cực tới não. Hút thuốc phá hủy các màng nhầy tế bào và khả năng sống của thần kinh tại một số khu vực của não vốn kiểm soát việc giữ thăng bằng, phối hợp và cả các kỹ năng vận động tinh và thô. Không chỉ vậy, nó còn làm mỏng vỏ não, nơi các quá trình như ngôn ngữ, ghi nhớ và nhận thức diễn ra. Nó có thể dẫn tới các vấn đề như chứng mất trí nhớ, Alzheimer và thậm chí tử vong.
Hút thuốc quá nhiều còn gián tiếp gây viêm thần kinh, tình trạng có thể gây rối loạn khả năng tự miễn dịch như đa xơ cứng - hội chứng rối loạn não bộ và tủy sống.
Dùng đồ uống chứa cồn
Rượu bắt đầu tác động tới não của một người ngay khoảnh khắc nó đi vào dòng máu. Với người khỏe mạnh, gan nhanh chóng lọc rượu, giúp cơ thể loại bỏ nó. Tuy nhiên, khi một người uống quá nhiều, gan không thể lọc kịp và điều này lập tức gây ra những thay đổi ở não, thường gọi là say rượu.
Rượu có thể gây mất cân bằng hóa chất khi tiêu thụ lâu và với lượng lớn. Kích cỡ não cũng bị giảm bởi việc uống rượu liên miên. Có một số khác biệt tinh vi trong cách não bị tổn thương ở nam giới và phụ nữ, nhưng dù giới nào, nguy cơ mất phần lớn não tăng lên với tuổi tác và lượng rượu tiêu thụ.
Làm việc khi ốm
Nếu bạn cần một lý do để nghỉ việc vài ngày, hãy xem điều này. Chúng ta thường bị ốm khi làm việc quá sức. Nếu bạn tiếp tục làm việc lúc ốm, nó sẽ gây hại cho hiệu suất của não và điều này chỉ thêm căng thẳng. Một nghiên cứu cho thấy những người tham gia bị cảm thì ít tỉnh táo hơn, tâm trạng tiêu cực và suy nghĩ chậm chạp hơn. Lượt kiểm tra thứ 2 cũng tiết lộ, họ phản ứng chậm và kém nhanh nhạy hơn trong việc học thông tin mới và hoàn thành các nhiệm vụ liên quan tới lời nói và ngữ nghĩa.
Khi chúng ta ốm, cơ thể và não bộ đều đã làm việc quá sức để đương đầu với tình trạng nhiễm trùng hay nhiễm độc. Làm việc lúc ốm chỉ thêm gánh nặng, vì vậy nên nghỉ ngơi, thư giãn và bạn sẽ nhanh khỏe.
Không tập thể dục
Tập thể dục ảnh hưởng lớn tới não. Việc này làm tăng nhịp tim - giúp bơm nhiều khí ôxy hơn cho não, đồng thời giúp cơ thể giải phóng một số hormone, tất cả những việc này tham gia và cung cấp một môi trường có lợi cho sự phát triển của các tế bào não. Tập thể dục cũng giúp giảm mức độ căng thẳng trong cơ thể và giúp bạn linh hoạt hơn.
Nếu bạn không tập thể dục đủ, sự linh hoạt và kỹ năng vận động của bạn sẽ bắt đầu giảm. Các nghiên cứu cho thấy tập thể dục giúp chúng ta trẻ hơn bằng cách giải phóng hormone hạnh phúc endorphin. Hơn tất cả, tập thể dục không chỉ giúp não mà cả tim và phổi cũng khỏe hơn.
Nếu bạn lo ngại sức khỏe của não và chất lượng suy nghĩ của mình bây giờ hay trong tương lai, bạn cần học cách chăm sóc não ngay. Một vài thay đổi trong cách sống có thể rất hữu ích trong việc tăng cường trí nhớ, khả năng học tập, thích nghi và sức khỏe não bộ nói chung.
