Cứ ngỡ thuốc xịt mũi vô hại, không ngờ chính thói quen ấy lại gây ra hệ lụy nghiêm trọng với sức khỏe đến mức phải nhập viện điều trị.
TS.BS Nguyễn Quang Bảy - Trưởng khoa Nội tiết và Đái tháo đường (Bệnh viện Bạch Mai) vừa thông tin, ông mới tiếp nhận một nữ bệnh nhân 23 tuổi, đến khám vì mệt mỏi, chân tay teo. Sau khi thăm khám trực tiếp, bác sĩ Bảy nhận thấy nữ bệnh nhân này có biểu hiện lâm sàng như bụng to, mặt tròn, chân tay teo, cao 1m50, nặng 57kg... Đặc biệt thấy bụng và đùi bệnh nhân có rất nhiều vết rạn da màu đỏ là những dấu hiệu điển hình của Hội chứng Cushing (rối loạn chức năng vỏ tuyến thượng thận) do dùng thuốc Glucocorticoid kéo dài.
Khai thác tiền sử thì được biết, bệnh nhân bị ngạt mũi vài năm trở lại đây và thường dùng thuốc xịt mũi. Theo lời kể của bệnh nhân, cứ mỗi khi ngạt là cô lại xịt, trung bình mỗi ngày xịt khoảng 3-4 lần. Sau khi hỏi tên thuốc và kiểm tra thành phần, bác sĩ Bảy phát hiện lọ thuốc xịt cô gái sử dụng có thành phần Dexamethasone là loại corticoid rất mạnh.
Tại bệnh viện, người mẹ đưa bệnh nhân đi khám cũng chia sẻ, bản thân bà cũng thường xuyên dùng loại thuốc xịt mũi này. Qua khám sơ bộ, người mẹ của bệnh nhân cũng có các dấu hiệu của Hội chứng Cushing như người béo, mặt tròn, và chân tay teo.
Bình ảnh bụng to, đùi và da bụng bị rạn do sử dụng thuốc có thành phần corticoid khéo dài.
Theo bác sĩ Bảy cho biết nếu dùng kéo dài loại thuốc này dễ gây ra nhiều biến chứng như suy thượng thận, đái tháo đường, tăng huyết áp, loãng xương, loét dạ dày, rối loạn tâm thần... nhưng với bệnh nhân này thì thuốc còn có thể là nguyên nhân gây lùn và lão hóa sớm.
Vị bác sĩ này cho biết, qua thăm khám hầu như tuần nào ông cũng gặp 2-3 bệnh nhân bị suy thượng thận đến khám. Trong đó có tới 70% người bệnh đến khám vì những lý do rất vu vơ như mệt, đau mỏi xương khớp, hay phù, tăng cân...
Thạc sĩ, bác sĩ Phạm Như Quỳnh - Trưởng đại điện Văn phòng Bác sĩ nhà mình (nguyên bác sĩ Bệnh viện Nội tiết Trung ương) cho biết, quá trình thăm khám bà cũng gặp rất nhiều bệnh nhân bị biến chứng do lạm dụng thuốc có chứa corticoid, trong đó có cả trường hợp là cháu bé 9 tuổi phải cắt cả tuyến thượng thận vì lạm dụng thuốc này. Ngoài ra, nhiều cô gái còn rất trẻ cũng bị tác dụng phụ nặng nề do dùng kem trộn dưỡng da có thành phần corticoid.
Lạm dụng thuốc xịt mũi có thành phần corticoid rất thường gặp có thể gây biến chứng nặng. (Ảnh minh họa)
Theo bác sĩ Quỳnh, việc dùng thuốc có thành phần corticoid trong thời gian dài, lạm dụng năm này qua năm khác mới có nguy cơ suy tuyến thượng thận, không phải chỉ dùng một đợt vài ngày là để lại hậu quả ngay. Vì vậy muốn có đánh giá chính xác, bệnh nhân phải đến thăm khám tại các cơ sở y tế.
Bác sĩ Quỳnh khuyến cáo, để tránh gặp phải tác dụng phụ khi dùng thuốc, nhất là thuốc có thành phần corticoid, người dân khi mua, uống thuốc phải có sự chỉ định, tư vấn của bác sĩ, chỉ dùng thuốc rõ nguồn gốc, thành phần.
“Corticoid là loại thuốc được dùng điều trị rất nhiều bệnh. Trường hợp điều trị các bệnh cần dùng thuốc có thành phần corticoid thì bắt buộc phải có có sự vấn, chỉ định của bác sĩ. Những người bệnh buộc phải dùng nhóm thuốc này khi muốn ngừng thuốc và tránh tác dụng phụ nguy hiểm của thuốc cũng cần có sự tư vấn của bác sĩ.
Sau khi dùng thuốc có thành phần corticoid, người bệnh cũng cần đi kiểm tra lại tuyến thượng thận. Khi có dấu hiệu suy tuyến thượng thận, nên đến cơ sở y tế để thăm khám để được can thiệp kịp thời”, bác sĩ Quỳnh tư vấn.
|
Hội chứng Cushing là một bệnh lý nội tiết do rối loạn chức năng vỏ tuyến thượng thận, gây tăng mạn tính hormon glucocorticoid không kìm hãm được. và được phân nhiều loại như: - Bệnh Cushing - Hội chứng Cushing - Hội chứng tăng tiết ACTH ngoại sinh - Cushing do thuốc (hội chứng giả Cushing). Mỗi vấn đề lại có một nguyên nhân khác nhau. Trong đó, Hội chứng Cushing do thuốc, là hậu quả của tình trạng lạm dụng thuốc corticoid kéo dài không có kiểm soát; thường gặp trong các bệnh lý cơ xương khớp, bệnh lý về máu, hen phế quản... Biểu hiện lâm sàng dễ nhận thấy của hội chứng Cushing, như: - Mặt tròn. - Béo thân, tăng lượng mỡ trên xương đòn và u mỡ vùng gáy (hay còn gọi là hiện tượng cổ trâu). - Chân tay thon nhỏ. - Rậm lông (lông mi, tóc mai, râu, ria mép ở nữ, tóc sau gáy)). - Nổi trứng cá ở mặt, lưng… |
