Ung thư dương vật thường phát sinh trong rãnh quy đầu hoặc trên quy đầu rồi nhanh chóng làm cho bao quy đầu không kéo lên được.
Tổng quan
Dương vật là một phần của cơ quan sinh dục nam, có 2 chức năng chính: tiểu tiện và sinh dục. Nó bao gồm 3 phần hình trụ: 2 vật hang giống như nòng súng có vai trò gây cương dương vật và vật xốp nằm chính giữa phía dưới 2 vật hang, bọc quanh niệu đạo đến tận quy đầu. Quy đầu có bao quy đầu bao phủ. Ung thư dương vật thường là những tổn thương sùi hoặc loét tại dương vật, trong đó vị trí hay gặp nhất là tại quy đầu hoặc bao quy đầu.
Ung thư dương vật thường phát sinh trong rãnh quy đầu hoặc trên quy đầu rồi nhanh chóng làm cho bao quy đầu không kéo lên được. Ung thư di căn theo đường bạch huyết vào các hạch ở bẹn và sau bìu. Các hạch thường sưng tấy rất to, lúc đầu mềm và đau do nhiễm khuẩn. Sau đó hạch to, cứng và không di động. Hạch có thể ăn lan ra ngoài da và bị loét, có khi ăn sâu xuống dưới, vào mạch máu, gây chảy máu nhiều. 70 – 80% trường hợp bị ung thư dương vật phải cắt bỏ.
Nguyên nhân
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến ung thư dương vật, tuy nhiên theo các nhà nghiên cứu thì các yếu tố thuận lợi như: hẹp bao quy đầu có tỷ lệ rất cao. Hẹp bao quy đầu không gây ung thư trực tiếp nhưng tạo điều kiện viêm mạn tính niêm mạc bao quy đầu và quy đầu. Viêm kéo dài nhiều năm làm biến dị tế bào niêm mạc chuyển biến thành ung thư.
Ngoài ra, những nam giới mắc bệnh viêm đường sinh dục do nhiễm virut Human Papilloma (HPV): Ở nam giới, sùi mào gà thường gặp ở rãnh quy đầu, bao da và thân dương vật, có khi thấy ở miệng sáo, phần đầu của niệu đạo trước, da bìu. Thông thường bệnh không biểu hiện nhanh lại không gây đau đớn cho người bệnh nên rất khó tự phát hiện. 15% trong số những người mắc bệnh này có các khối u phát triển theo hướng loạn sản tế bào, phá vỡ màng đáy có nguy cơ trở thành tiền ung thư là rất cao.
Dấu hiệu
Nếu bạn nhận thấy mình có một trong số những triệu chứng này, bạn nên đến gặp bác sĩ ngay lập tức để tìm hiểu nguyên nhân và cách điều trị. Chẩn đoán càng được thực hiện sớm, điều trị càng hiệu quả hơn.
Thay đổi trên da
Thông thường, những dấu hiệu đầu tiên của ung thư dương vật là sự thay đổi trên da của “cậu nhỏ”. Chúng thường xảy ra trên đầu dương vật hoặc trên bao quy đầu (ở những nam giới không cắt bao quy), nhưng cũng có thể xuất hiện trên thân “cậu bé”. Những dấu hiệu thay đổi trên da của ung thư dương vật bao gồm:
Một vùng da trở nên dày hơn và/ hoặc thay đổi màu sắc
Xuất hiện khối u trên dương vật
Xuất hiện vết loét (gây đau) có thể bị chảy máu
Phát ban đỏ
Xuất hiện những nốt nhỏ, dày
Có những vùng da đổi màu xanh – nâu
Tiết dịch lỏng có mùi hôi dưới da bọc quy đầu
Vết loét hoặc khối u của ung thư dương vật thường không đau đớn, ngoại trừ một số trường hợp. Bạn nên đi khám bác sĩ nếu bạn tìm thấy bất kỳ dấu hiệu hay bất thường nào khác trên dương vật của bạn, ngay cả khi nó không hề gây đau.
Sưng tấy
Sưng tấy ở đầu dương vật, đặc biệt là khi bao quy đầu bị siết lại, cũng có thể là một dấu hiệu của ung thư dương vật.
Khối u dưới da ở vùng bẹn
Nếu ung thư lan từ dương vật, nó thường di chuyển đến các hạch bạch huyết ở bẹn. Việc này có thể khiến những hạch bạch huyết sưng lên. Các hạch bạch huyết là tập hợp các tế bào của hệ miễn dịch. Bình thường, chúng chỉ bé bằng hạt đậu và hầu như chúng ta không cảm nhận được. Nhưng một khi chúng bị sưng lên, các hạch bạch huyết có thể được cảm nhận như những khối u dưới da.
Tuy nhiên, sưng hạch bạch huyết không phải lúc nào cũng có nghĩa là ung thư đã lan rộng ở đó. Một nguyên nhân phổ biến hơn, các hạch bạch huyết sưng lên là do bị nhiễm trùng. Khi bị ung thư dương vật, vùng da bên trong và xung quanh “cậu nhỏ” có thể bị lây nhiễm, dẫn tới việc các hạch bạch huyết lân cận sưng lên, ngay cả khi bệnh ung thư chưa hề lan tới đó.
Điều trị
Khi có ung thư dương vật, cần nghiên cứu hệ thống bạch mạch bao gồm hạch canh gác vùng bẹn, giống như trong ung thư vú. Việc nghiên cứu này giúp thực hiện việc tiêm dung dịch đánh dấu điện quang cho phép phát hiện đường dẫn bạch huyết nhờ chụp nhấp nháy đồ (Scintigraphie).
Với khối u tại quy đầu, có 2 phương pháp điều trị có thể thực hiện bao gồm: cắt cụt toàn bộ hay một phần dương vật tuỳ theo sự lan toả của khối u vào quy đầu. Hoặc điều trị bảo tồn quy đầu bằng liệu pháp phóng xạ (cấy kim Irridium) nếu thương tổn nhỏ hơn 30mm.
Với khối u của bao quy đầu, có thể chỉ cần cắt bao quy đầu là đủ với điều kiện nếu thương tổn cách xa quy đầu.
Với khối u xâm lấn vào vật hang, phải cắt cụt dương vật phối hợp với nạo vết hạch bẹn.
Trường hợp không sờ thấy hạch, việc xác định hạch canh gác cho phép khẳng định không có di căn vùng bẹn. Nếu có hạch canh gác, cần tiến hành phẫu thuật lấy bỏ toàn bộ các hạch bẹn.
Trường hợp sờ thấy hạch, cần phẫu thuật rộng rãi vùng bẹn.
Biến chứng của ung thư dương vật
Với dương vật, phẫu thuật cắt bỏ gây tổn thương tâm lý trầm trọng. Các biện pháp đầu tư nhằm cải thiện dương vật về sau là cơ sở cho việc cải thiện những tổn thương tâm lý này cho người bệnh.
Các biến chứng tiết niệu có thể gặp là hẹp niệu đạo.
Các biến chứng về sinh dục do dương vật còn lại quá ngắn hoặc mất cảm giác dương vật do liệu pháp phóng xạ.
Tại vùng bẹn cũng hay gặp biến chứng do giải phẫu đặc biệt của vùng này.
Tiên lượng
Nhóm bệnh nhân có tiên lượng tốt là những khối u nhỏ, không có tình trạng xâm lấn vào vật hang, có thể áp dụng phương pháp điều trị bảo tồn. Với những bệnh nhân này, nguy cơ di căn rất thấp.
Nhóm bệnh nhân có tiên lượng xấu là những bệnh nhân có di căn hạch, khối u đã xâm lấn vật hang. Trong những trường hợp này cần kiểm tra kỹ các hạch.
Phòng bệnh
Để phòng bệnh nói chung và phòng ung thư dương vật thì nam giới cần cần giữ vệ sinh tốt cho cơ quan sinh dục, ở trẻ nhỏ cần theo dõi phát hiện sớm hẹp bao quy đầu để có biện phát can thiệp kịp thời. Ngoài ra, cần áp dụng các bịên pháp quan hệ tình dục an toàn, nhất là với các đối tượng có nguy cơ mang mầm bệnh HPV cao. Cần điều trị triệt để các vết loét trợt và các khối u lành tính khác ở dương vật… sẽ giảm các nguy cơ gây ung thư dương vật.