Ăn xôi, bánh chưng dịp Tết dễ gây béo? Chuyên gia tiết lộ sự thật và hướng dẫn cách ăn chuẩn chỉnh nhất

TS.BS. Nguyễn Trọng Hưng

Trưởng khoa Khám và Tư vấn dinh dưỡng người lớn, Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia.

Xem tất cả bài viết của chuyên gia

Video: TS.BS Nguyễn Trọng Hưng chia sẻ về việc ăn xôi, bánh chưng ngày tết có phải nguyên nhân gây béo.

Bánh chưng, xôi nếp có phải nguyên nhân gây tăng cân dịp Tết

Tăng cân sau mỗi dịp nghỉ Tết là vấn đề khiến nhiều chị em lo ngại, thông thường mọi người hay “đổ tội” cho đồ nếp như xôi hay bánh chưng là nguyên nhân gây tăng cân. TS.BS Nguyễn Trọng Hưng - Trưởng khoa Khám tư vấn dinh dưỡng người lớn (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết điều này vừa đúng nhưng lại vừa chưa đúng.

Theo lý giải của bác sĩ Hưng, bánh chưng sẽ gây tăng cân khi mọi người ăn vô tội vạ, không có sự kiểm soát. Còn nó sẽ là thực phẩm lành mạnh và ngon, lại không gây tăng cân khi ăn đủ khuyến nghị trong mỗi bữa.

Một chiếc bánh chưng có nhiều thực phẩm kết hợp nên sẽ nhiều năng lượng và ăn nhiều gây tăng cân. 

“Thông thường, một chiếc bánh chưng phải sử dụng 2 bát gạo, khoảng 150g thịt ba chỉ, thêm 100g đỗ. Như vậy chiếc bánh chưng (cỡ vừa) cung cấp 800-1000kcal. Nếu chúng ta ăn 1/4 cái bánh chưng thì chúng ta đã cung cấp khoảng 200-250kcal.

Do vậy nếu chúng ta ăn nhiều, đưa năng lượng vào nhiều sẽ tăng nguy cơ thừa cân, béo phì. Ngoài ra, trong bữa ăn còn dùng nhiều chất sinh năng lượng khác như thịt đông, giò chả, nem... Cho nên việc kiểm soát năng lượng đầu vào rất quan trọng”, bác sĩ Hưng phân tích.

Tương tự với xôi nếp, nếu chỉ ăn xôi trắng sẽ không lo bị béo, vì ít ai ăn được 2 bát xôi/1 bữa. Nếu ăn 1 bát xôi thì năng lượng chỉ nhỉnh hơn 1 bát cơm chút xíu. Tuy nhiên, khi ăn xôi mọi người thường thêm đỗ, lạc, vừng hoặc thịt kho, trứng, giò chả, ruốc… Như vậy, ăn xôi cũng không khác gì ăn bánh chưng, nạp nhiều năng lượng sẽ gây béo phì.

Từ những phân tích trên, bác sĩ Hưng tư vấn mọi người cần kiểm soát khi ăn, mỗi bữa chỉ nên ăn 1/8 chiếc bánh chưng (200kcal). Nếu ai vì sở thích, muốn ăn nhiều nên giảm các đồ ăn khác. Tuy nhiên, như vậy thực phẩm sẽ đơn điệu, không được đa dạng trong bữa ăn.

Còn với xôi có nhiều loại như xôi trắng, xôi có thêm đỗ, xôi ăn kèm với thịt kho, ruốc... mỗi loại có sự khác biệt về số năng lượng cung cấp. "Thông thường mỗi bữa ăn một bát xôi sẽ hợp lý và không ảnh hưởng nhiều đến vấn đề dư năng lượng, vì chúng chỉ tương đương 1 bát cơm trắng", BS Hưng tư vấn.

Còn với bánh chưng nếu ăn nhiều nên giảm thực phẩm khác và ngược lại để vừa thỏa mãn sở thích ăn uống mà không bị tăng cân. Ngoài ra, trong dịp Tết cần hạn chế tiêu thụ những sản phẩm đồ ngọt như bánh, mứt, kẹo hay hạn chế việc ăn vặt bằng những loại hạt vì đây cũng là nguyên nhân gây tăng cân nhưng ít người chú ý.

Xôi nếp nếu chỉ ăn đơn độc, không kết hợp cùng thịt, trứng, giò chả thì không lo bị tăng cân.

Cách ăn để duy trì cân nặng, bảo vệ sức khỏe dịp Tết

TS.BS Trương Hồng Sơn - Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho biết, Tết là dịp gia đình sum họp nhưng chế độ ăn và thực phẩm trong ngày Tết lại có thể gây ra những tác động tiêu cực đối với sức khỏe. Vì vậy để đảm bảo sức khỏe và duy trì cân nặng, chúng ta cần chú ý thực hiện những lưu ý sau:

- Thực hiện chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh với 4 nhóm chất tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Các nhóm thực phẩm này cần ăn cân đối, không loại bỏ hoàn toàn tinh bột hay chất đạm, ngược lại cũng không nên ăn quá nhiều. Ngoài ra, cần ăn nhiều chất xơ để duy trì cảm giác no lâu hơn, giúp hạn chế lượng thực phẩm nạp vào sau đó.

Nguyên nhân tăng cân ngày Tết đến từ các đồ ăn vặt còn nhiều hơn so với ăn bánh chưng, xôi nếp. 

- Hạn chế đồ ăn vặt: Bánh kẹo, mứt Tết, ô mai đều là đồ ăn chứa nhiều đường, là nguyên nhân khiến cân nặng tăng lên một cách nhanh chóng. Do vậy, khi ăn mọi người nên lựa chọn trái cây tươi ít ngọt, trái cây sấy khô ít ngọt thay thế bánh mứt, kẹo ngọt.

- Hạn chế đồ nhiều dầu mỡ: Một số loại đồ ăn ưa thích của nhiều người trong ngày Tết là đồ chiên rán, như bánh chưng rán, thường sinh nhiều năng lượng và gây tăng cân nhanh, mọi người nên hạn chế. Thay vào đó, nên ăn nhiều rau xanh, trái cây vì chúng không chỉ chứa nhiều vitamin và chất khoáng mà còn rất giàu chất xơ.

- Ăn đúng bữa: Tết gắn liền với hoạt động đi chúc Tết, chơi xuân và sẽ ăn uống bất cứ lúc nào, gây xáo trộn lịch ăn uống cố định trước đó. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến đồng hồ sinh học, sức khỏe, nhất là với trẻ nhỏ. Vì vậy, nên duy trì ngày ăn 3 bữa như ngày thường để không làm rối loạn tiêu hóa, thay đổi nhịp sinh học.

- Hạn chế uống rượu bia và nước ngọt có ga: Trong nước ngọt có nhiều đường nên khi cơ thể hấp thụ nhiều sẽ tạo thành mỡ thừa dẫn đến tăng cân. Mặt khác khi uống rượu bia, các độc tố sẽ bị giữ lại gan gây ảnh hưởng đến sự trao đổi chất tại gan. Thay vào đó nên uống đủ nước, dùng các loại nước ép trái cây, sinh tố từ các loại củ quả ít đường sẽ rất tốt cho cơ thể.

Cuối cùng, TS Trương Hồng Sơn khuyên mọi người nên duy trì ngủ đúng giờ, đủ giấc. Không nên tranh thủ ngày Tết để ngủ bù vì đó cũng là lý do gây tăng cân, vì cơ thể thiếu vận động. Ngược lại, việc thức khuya cũng không chỉ là ảnh hưởng sức khỏe, mà cũng là nguyên nhân gây tăng cân vì mọi người thường ăn vặt nhiều hơn.

Ăn bánh chưng theo cách này sau Tết coi chừng nguy cơ ung thư, tăng cân vù vù

Bánh chưng khi có dấu hiệu bị mốc, đầu ướt có nhớt nên loại bỏ ngay, đừng tiếc rẻ cắt đi phần mốc rồi ăn ở phía trong. Đồng thời, không nên lạm dụng...

Bấm xem >>

An toàn thực phẩm