Vitamin E là một loại vitamin quan trọng, giúp chống lão hóa, làm đẹp da, và tăng cường hệ miễn dịch, hệ thần kinh, tuy nhiên, không phải cứ dùng nhiều sản phẩm bổ sung đắt tiền là tốt.
Bài viết dưới đây là phân tích của PGS.BS gốc Việt Trần Huỳnh (Huynh Wynn Tran), Đại học Y khoa California Northstate University, Sacramento, California (Mỹ) về tầm quan trọng của vitamin E, các triệu chứng khi thiếu vitamin E cũng như cách cung cấp đầy đủ loại vitamin này để có được tác dụng tích cực cho sức khỏe và vẻ ngoài, nhất là với phụ nữ:
BS gốc Việt Trần Huỳnh (Huynh Wynn Tran), đang công tác tại California, Mỹ.
Vitamin E là gì?
Vitamin E là một nhóm 8 chất hòa tan trong mỡ, trong đó chỉ có một chất là Alpha-Tocopherol là loại hấp thụ vào cơ thể khi dùng hằng ngày. Gan có nhiệm vụ hấp thụ và lưu trữ vitamin E từ dạng thô chuyển sang dạng hoạt động, trở thành thành phần giúp bảo vệ cơ thể, chống oxy hóa, bảo vệ thần kinh, làm đẹp da... 7 họ vitamin E còn lại cơ thể không cần nhiều và gan sẽ bài tiết ra ngoài.
Vitamin E là loại hấp thụ chung với chất béo, nghĩa là chúng ta cần ăn thức ăn có chất béo vừa phải để cơ thể hấp thụ được loại vitamin này.
Các lợi ích của vitamin E
Giảm stress hay chống oxy hóa: Mỗi ngày, cơ thể vận động giống như một chiếc xe chạy. Nếu xe chạy liên tục thì máy nóng, mòn, và cần có dầu nhờn bôi trơn để chống mòn máy xe. Vitamin E cũng có tác dụng giống như vậy với chúng ta, giúp giảm stress, cũng như bảo vệ trước những hư hao của cơ thể trong cuộc sống hằng ngày.
Giúp cơ thể hồi phục, đặc biệt là hệ miễn dịch: Theo nghiên cứu thực hiện trong thời gian ngắn (tức việc sử dụng vitamin E chỉ trong thời gian ngắn), cho thấy có giảm hội chứng viêm. Chế độ ăn kháng viêm (ăn thô, rau củ quả nhiều) thì có nhiều vitamin E, có nhiều chất chống lão hóa, chống oxy hóa, đó là lý do tại sao vitamin E cực kỳ quan trọng trong chế độ ăn thô.
Vitamin E có nhiều trong các loại thực phẩm thô. (Ảnh minh họa)
Giảm rủi ro về tim mạch: Kết hợp vitamin E với dầu cá omega-3 có tác dụng giảm rủi ro về tim mạch. (Chỉ uống trong thời gian ngắn, có tư vấn của chuyên gia, dùng đúng liều).
Giảm mỡ trong bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu: Gan là cơ quan cực kỳ quan trọng trong cơ thể. Nghiên cứu năm 2020-2021 cho thấy, dùng vitamin E có thể giúp giảm men gan khi sưng, viêm gan do gan nhiễm mỡ không phải do rượu… Chỉ số men gan báo cho chúng ta biết sức khỏe đang không tốt, bị viêm, có vấn đề về rối loạn chuyển hóa trong gan… Uống vitamin E có thể giảm các rối loạn này.
Giảm đau bụng khi có kinh: Một nghiên cứu 2018 cho thấy, uống vitamin E với liều 200 IU có thể giảm đau bụng kinh so với không uống. Kết hợp dùng vitamin E với omega 3 cũng giảm viêm và bớt đau khi hành kinh.
Một số nghiên cứu khác cho thấy, dùng vitamin E có thể cải thiện sức khỏe làn da, chất chống oxy hóa bảo vệ làn da trước tác hại của tia tử ngoại, giúp hệ miễn dịch tăng cường tái tạo, làm da chúng ta trẻ, khỏe hơn. Vũng vì lý do này, vitamin E được dùng trong nhiều mỹ phẩm.
Cải thiện chức năng trí não: Theo một số nghiên cứu, vitamin E giúp cải thiện chức năng não hay trí nhớ vì nó đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ các tế bào thần kinh, giúp tế bào thần kinh được phục hồi sau quá trình bị stress.
Thiếu vitamin E có thể dẫn tới các tổn thương mạch máu li ti trong não, dẫn tới những rủi ro về đột quỵ sau này.
Làm sao biết mình thiếu vitamin E?
Cách tốt nhất để biết mình có bị thiếu vitamin E hay không là tới gặp bác sĩ và kiểm tra nồng độ vitamin E. Nếu kết quả kiểm tra cho thấy nồng độ vitamin E của bạn thấp hơn mức bình thường, bác sĩ sẽ hướng dẫn bổ sung. Những trường hợp không thiếu vitamin E thì không nên tự ý dùng sản phẩm bổ sung.
Thực tế, rất hiếm khi chúng ta thiếu vitamin E vì chế độ ăn uống hằng ngày của người Việt rất nhiều trái cây tươi, chất béo, thực phẩm bổ dưỡng giàu vitamin E. Tuy nhiên, một số bệnh nhân có bệnh rối loạn đường ruột, không hấp thụ được chất mỡ thì có thể thiếu vitamin E...
Chỉ nên sử dụng vitamin E khi thiếu và có sự chỉ định, tư vấn của bác sĩ. (Ảnh minh họa)
Khi thiếu vitamin E, cơ thể có thể biểu hiện bằng một số triệu chứng nhưng thường không rõ ràng:
- Yếu tay, chân: Cơ bắp cũng bị ảnh hưởng bởi các dây thần kinh. Các dây thần kinh bị tổn thương, ảnh hưởng, lâu phục hồi khi thiếu vitamin E.
- Đi đứng không cân bằng: Khi thiếu vitamin E, các dây thần kinh, đám tế bào thần kinh... có thể hoạt động kém dẫn tới đường truyền tín hiệu, tương tác tới tế bào giảm.
- Tê tay, tê chân: Có thể do gai cột sống cổ, cột sống lưng, một số trường hợp ít là do thiếu vitamin E.
- Mắt yếu do tổn thương dây thần kinh hay các bệnh liên quan tới hệ miễn dịch, dễ bị bệnh, bệnh lâu khỏi.
Có nên uống, nạp vitamin E từ thực phẩm chức năng?
Không cần. Phần lớn vitamin E nạp vào qua việc ăn uống hằng ngày là đầy đủ. Trừ khi bạn bị bệnh khiến giảm hấp thụ vitamin E hay đi xét nghiệm thấy thiếu vitamin E thì mới cần bổ sung. Nếu bạn lo lắng mình thiếu vitamin E thì nên gặp bác sĩ để tư vấn và được xét nghiệm cụ thể.
Uống nhiều vitamin E có thể ngộ độc: với các biểu hiện như chảy máu, tiêu chảy, đau nhức cơ bắp. Vitamin E dễ tương tác với các thuốc chống đông máu khiến dễ gây chảy máu, thậm chí tăng xuất huyết não, đột quỵ. Đã có các báo cáo cho thấy trường hợp bệnh nhân bị tử vong do dùng vitamin E quá liều. Vì vậy, không nên uống vitamin E hay các sản phẩm chức năng khác quá nhiều để phòng hay chữa bệnh nếu chưa tư vấn ý kiến bác sĩ
Vitamin E có ngăn ngừa, chữa ung thư không?
Câu trả lời là: Không. Các nghiên cứu chỉ ra rằng dùng vitamin E không giúp phòng ngừa hay chữa ung thư. Thậm chí dùng vitamin E không đúng chỉ định còn tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.
Ăn uống sao cho đủ vitamin E?
Vitamin E có nhiều trong dầu thực vật, các hạt có nhiều chất béo như hạt hạt hạnh nhân, ngũ cốc, sữa, các loại rau như cải bó xôi, ớt chuông, quả bơ.
Liều cần thiết cho cơ thể là khoảng 15mg và thường chúng ta ăn uống đầy đủ là nhận đủ vitamin E. Phụ nữ cho con bú có thể cần nhiều hơn chút xíu trong khi trẻ em có thể cần ít hơn.
Nạp vitamin E từ thực phẩm tươi sống, trái cây, chúng ta thường không gặp rủi ro quá liều nhưng uống vitamin E từ thực phẩm chức năng có nồng độ cao thì có thể quá liều nếu uống nhiều.
Vitamin E là vitamin quan trọng mà chúng ta cần mỗi ngày, giúp bảo vệ thần kinh, mạch máu, giúp chúng ta trẻ, khỏe và đẹp. Thiếu vitamin E hiếm khi xảy ra. Chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh thường đáp ứng đủ nhu cầu vitamin E. Bạn nên kiểm tra nồng độ vitamin E để biết mình có bị thiếu hay không trước khi quyết định bổ sung.
