Đau khớp gối

Khớp gối là nơi tiếp giáp của ba xương: xương đùi, xương chày và xương bánh chè. Mỗi đầu xương được phủ bởi một lớp sụn khớp rất trơn láng, không có ma sát và khớp được bao bọc bởi bao hoạt dịch nên cử động rất nhịp nhàng. Ngoài ra, khớp gối còn có hai mảnh sụn chêm nằm xen kẽ giữa hai đầu xương. Sụn chêm giống như một bộ phận giảm sốc của khớp gối. Khớp gối là một trong những khớp lớn và quan trọng nhất cơ thể vì nó có nhiệm vụ nâng đỡ toàn bộ cơ thể.

Đau khớp gối có thể do chấn thương, vấn đề cơ học hoặc tình trạng bệnh lý.

Do chấn thương: Gãy xương, đứt dây chằng, rách sụn chêm, viêm túi hoạt dịch quanh gối, viêm gân bánh chè, gân chân ngỗng.

Do vấn đề cơ học: Dị vật nội khớp (viêm hoặc thoái hóa khớp gối làm cho sụn khớp bị bong ra và trở thành dị vật đối với khớp gối); Hội chứng dải chậu chày; Trật bánh chè; Đau do khớp háng hoặc cổ chân.

Do các loại viêm khớp: Có khoảng hơn 100 loại viêm khớp khác nhau. Các loại viêm khớp phổ biến gồm: Viêm thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, bệnh gút, viêm khớp giả gút, viêm khớp nhiễm khuẩn.

Bệnh lý khác: Đau khớp chè đùi thường xảy ra ở vận động viên trẻ, ở người có tuổi có thể trở thành thoái hóa khớp chè đùi.

Các yếu tố nguy cơ bao gồm:  quá cân, béo phì; xơ cứng cơ hoặc yếu cơ; một số môn thể thao đặc thù; chấn thương trước đó....

Đau khớp gối thể hiện ở các mức độ và vị trí khác nhau tùy theo nguyên nhân. Với bệnh thấp khớp cấp kèm theo đau khớp gối còn có nhiều triệu chứng khác kèm theo như sốt, sưng, nóng, xuất hiện một số ban đỏ (biểu hiện điển hình của viêm và chủ yếu gặp ở thanh thiếu niên). Với người cao tuổi đau khớp gối ngoài chấn thương, viêm khớp mạn tính, hiện tượng thoái hóa khớp gối do lão hóa là lý do chính gây đau khớp gối. Vì vậy, triệu chứng đau khớp gối chủ yếu là đau nhức thường xuyên, kéo dài xuất hiện ở hai khớp gối, cảm giác đau mạnh hơn khi vận động. Các cơn đau thường đến đột ngột, có những trường hợp phát ra tiếng kêu ở khớp khi vận động, thêm vào đó là cứng khớp, cử động rất khó khăn, nhất là sáng sớm lúc vừa ngủ dậy đặt chân xuống sàn nhà. Sở dĩ đau là do phần sụn của khớp là một tổ chức trơn, dễ cử động bị hư hại hoặc do thoái hóa khớp nên mọc thêm các mỏ gai. Triệu chứng đau, nhiều khi người bệnh không ra được khỏi giường và đi lại rất hạn chế.

Để chẩn đoán tìm nguyên nhân đau khớp gối, ngoài việc tìm hiểu về tiền sử, khám thực thể, cần chụp X-quang, chụp cắt lớp vi tính (CT), tốt hơn là chụp cộng hưởng từ (MRI) khớp gối để đánh giá tình trạng của khớp. Những trường hợp nghi có tràn dịch khớp gối cần được siêu âm và chọc hút để thăm dò.

Không phải tất cả các trường hợp đau khớp gối đều nghiêm trọng nhưng một số tình trạng chấn thương hoặc bệnh lý khớp gối nếu không được kiểm soát kịp thời sẽ dẫn đến đau khớp gối tăng lên, tổn thương khớp nặng nề và tàn phế. Khi bạn đã bị chấn thương khớp gối- dù là chấn thương nhẹ - bạn sẽ bị tăng nguy cơ mắc lại chấn thương tương tự trong tương lai.

Không thể tỳ đè chân bị đau.

Sưng nề gối rõ ràng.

Không thể duỗi gối hết tầm và/ hoặc gấp gối hết tầm.

Nhìn thấy biến dạng chi và gối điển hình.

Người bệnh có sốt, kèm theo sưng nề, nóng đỏ vùng gối.

Cảm thấy khớp gối mất vững.

Điều trị nội khoa: Nhiều bệnh lý khớp gối có thể điều trị bằng cách dùng thuốc. Dùng thuốc để kiểm soát đau khớp gối và điều trị nguyên nhân gây bệnh.

Vật lý trị liệu: Mục đích là tăng sức mạnh gân cơ xung quang khớp gối sẽ làm cải thiện sự vững chắc của khớp gối. Sử dụng đệm lót đế giày chỉnh hình cũng có thể được áp dụng cho một số trường hợp thoái hóa khớp gối. Ngoài ra nẹp/ băng chun cũng có thể bảo vệ và hỗ trợ khớp gối.

Tiêm thuốc nội khớp: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể tiêm trực tiếp thuốc vào bên trong khớp gối. Các thuốc được chỉ định tiêm vào khớp gối có thể là: corticosteroids- thuốc chống viêm giảm đau cho những trường hợp viêm khớp. Tuy nhiên không phải tất cả các trường hợp viêm khớp đều có thể dùng và đáp ứng với corticosteroid. Acid hyaluronicgiúp giảm đau và cải thiện độ linh hoạt của khớp. Huyết tương tươi giàu tiểu cầu: Được lọc từ chính máu người bệnh. Cung cấp yếu tố phát triển (GF) để làm giảm viêm và tăng khả năng phục hồi thương tổn.

Phẫu thuật: Nếu bạn có tổn thương khớp gối cần phẫu thuật, thông thường nó không phải là một phẫu thuật tối cấp cứu mà có thể lên kế hoạch điều trị. Cần cân nhắc giữa lợi ích và những khó khăn của phẫu thuật cũng như hiệu quả của phẫu thuật với các biện pháp điều trị không phẫu thuật để có quyết định đúng đắn. Phẫu thuật can thiệp khớp gối có thể là: phẫu thuật nội soi giải quyết các tổn thương bên trong khớp gối; phẫu thuật chỉnh hình; phẫu thuật thay khớp gối một khoang hoặc thay khớp gối toàn bộ.

Lối sống và cách khắc phục tại nhà cho người đau khớp gối

Uống thuốc giảm đau kháng viêm không cần kê đơn (acetaminophen, ibuprofen, naproxen) có thể làm giảm đau khớp gối. Một số thuốc bôi tại chỗ cũng có tác dụng giảm đau.

Tự chăm sóc sau khi bị chấn thương khớp gối bao gồm: Nghỉ ngơi, chườm lạnh, băng ép và gác chân cao.

Một số lựa chọn khác: Sử dụng thực phẩm chức năng như glucosamine và chondroitin có thể cải thiện tình trạng đau khớp gối do thoái hóa khớp. Châm cứu cũng là một biện pháp giảm đau trong thoái hóa khớp.

Không phải tất cả các trường hợp đều có thể phòng ngừa đau khớp gối nhưng một số gợi ý sau sẽ giúp phòng ngừa được đau khớp gối: Tránh tăng cân quá mức. Khởi động hợp lý trước khi chơi thể thao. Tập luyện một cách phù hợp khi chơi những môn thể thao yêu thích. Duy trì sức mạnh và độ linh hoạt của gân cơ. Hãy tập thể dục thể thao một cách thông minh: Tư vấn và chọn những môn thể thao thích hợp với thể trạng và tình trạng bệnh lý của bản thân.