Có thể bạn nghĩ khoai tây và khoai lang là “anh em ruột”, trên thực tế, 2 loại củ này chỉ là “họ hàng xa” bởi chúng khá khác biệt. Thông thường, khoai lang được cho là lành mạnh hơn, tuy nhiên vẫn tồn tại nhiều tranh cãi về độ bổ dưỡng của 2 loài thực vật
Tầm quan trọng của khoai tây và khoai lang
Mặc dù vẻ ngoài trông xấu xí, nhưng khoai tây và khoai lang lại “chễm chệ” ở hạng 2 trong top những loại cây trồng phổ biến nhất trên thế giới. Cả hai đều được coi là rất cần thiết cho nền an ninh lương thực toàn cầu. Vào năm 2019, trên toàn thế giới thu hoạch khoảng 370 triệu tấn khoai tây, trong khi số lượng khoai lang thu hoạch được là gần 92 triệu tấn.
Bên cạnh đó, khoai tây và khoai lang cũng là thực phẩm chủ yếu trong các chế độ ăn kiêng trên khắp thế giới. Ngoài việc tốt cho sức khỏe, chúng còn rất rẻ và dễ dàng chế biến thành nhiều món ăn khác nhau.
Khía cạnh thực vật học của khoai tây và khoai lang
Khoai tây thuộc họ Cà, trong khi khoai lang lại thuộc họ Rau muống. Cả hai đều là rau ăn củ, tức là bạn sẽ ăn phần rễ phát triển dưới đất của chúng.
Khoai tây thông thường có phần ruột bên trong màu trắng hoặc vàng, trong khi khoai lang thường có phần ruột màu cam. Cả hai đều có lớp vỏ màu nâu, tuy nhiên điều này có thể thay đổi tùy thuộc vào giống khoai.
Có hơn 4.000 loại khoai tây và 1.000 giống khoai lang khác nhau được trồng trên toàn cầu.
Dinh dưỡng của khoai tây và khoai lang
Nhìn chung, khoai tây và khoai lang đều là thực phẩm ít calo, ít chất béo và giàu các dưỡng chất dưới đây:
Chất xơ: Một nửa chất xơ từ khoai tây hoặc khoai lang nằm trong vỏ. Vì vậy, nếu có thể, bạn nên rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn và chế biến khoai cả vỏ.
Carbohydrate: Khoai tây và khoai lang đều được coi là những loại thực vật giàu tinh bột nhờ hàm lượng carb cao, giúp tăng cường năng lượng.
Kali: Một thực tế thú vị là khoai tây và khoai lang chứa nhiều kali hơn cả chuối.
Vitamin B6: Một củ khoai tây hoặc khoai lang cỡ trung bình cung cấp khoảng 30% giá trị vitamin B6 được khuyến nghị hằng ngày. Loại vitamin này giúp bạn tăng cường sức khỏe trí não và hệ thần kinh.
Vitamin C: Ngạc nhiên không? Bạn có thể nhận được khoảng ⅓ lượng vitamin C được khuyến nghị hằng ngày nhờ ăn khoai tây hoặc khoai lang, ngang ngửa khi bạn ăn cam - thực phẩm hay được nhắc đến đầu tiên khi cần vitamin C.
Dưới đây là bảng so sánh giá trị dinh dưỡng giữa khoai tây và khoai lang, tính trên kích cỡ trung bình:
| Khoai tây | Khoai lang | |
| 159 | Calories | 103 |
| 37 g | Tinh bột | 24 g |
| 3 g | Đường | 7 g |
| 4 g | Chất xơ | 4 g |
| 4 g | Protein | 2 g |
| 3 g | Chất béo | 2 g |
| Vitamin | ||
| 17 IU | A | 21,9 IU |
| 22 mg | C | 22 mg |
| 4 mg | B6 | 3 mg |
| Chất khoáng | ||
| 941 mg | Kali | 542 mg |
| 47 mg | Magiê | 31 mg |
| 1 mg | Sắt | 8 mg |
| 17 mg | Canxi | 43 mg |
| 3 mg | Mangan | 0.6 mg |
Vậy thì ăn khoai tây hay khoai lang tốt cho sức khỏe hơn?
Cho dù đáp án là gì, hiển nhiên là khoai tây và khoai lang vẫn đủ tiêu chuẩn của thực phẩm bổ dưỡng và lành mạnh. Nhưng nếu buộc phải chọn, khoai lang sẽ có lợi thế hơn một chút nhờ lượng beta caroten và vitamin A.
Khoai lang có phần ruột màu cam là nhờ beta caroten - một chất chống oxy hóa có tác dụng bảo vệ các tế bào của cơ thể bạn khỏi các loại bệnh ung thư. Cơ thể bạn cũng sẽ chuyển hóa beta caroten thành một mức vitamin A nhất định.
Cuối cùng, lựa chọn chính vẫn là tùy thuộc sở thích của bạn. Bạn cũng nên sử dụng cả hai loại khoai trong chế độ ăn uống để bổ sung đầy đủ dưỡng chất hơn.
Nấu ăn lành mạnh với khoai tây và khoai lang
Mặc dù khoai tây và khoai lang đều tốt cho sức khỏe, nhưng chỉ cần nấu nướng không đúng cách, chúng cũng có thể biến thành một “quả bom béo” với rất nhiều calo. Điển hình là món khoai tây chiên ngập dầu. Một nghiên cứu năm 2017 còn phát hiện ra rằng, ăn khoai tây chiên 2 lần 1 tuần làm tăng nguy cơ tử vong. Đây quả là một tin buồn với những “tín đồ” của món ăn vặt phổ biến này.
Để tận dụng tối đa các dưỡng chất có trong khoai tây và khoai lang, bạn hãy chế biến với ít dầu mỡ cũng như các loại sốt ăn kèm nhất có thể, và đừng quên giữ lại cả vỏ.
