Nốt ruồi là tên gọi để chỉ các nốt đen, nâu trên da. Nhiều người có những nốt ruồi nhìn thật duyên, xinh, nhưng thực tế nhiều bệnh lý có thể gây nên các nốt này. Và nốt ruồi được hiểu thông dụng nhất là các bớt sắc tố.
Tổng quan
Nốt ruồi là tên gọi để chỉ các nốt đen, nâu trên da. Nhiều người có những nốt ruồi nhìn thật duyên, xinh, nhưng thực tế nhiều bệnh lý có thể gây nên các nốt này. Và nốt ruồi được hiểu thông dụng nhất là các bớt sắc tố.
Nốt ruồi được xem là một tổn thương da lành tính do sự tăng sinh cục bộ của tế bào sắc tố thay vì trải đều trên lớp biểu bì của da.
Mỗi người chúng ta đều có ít nhất 1 nốt ruồi trên cơ thể. Chúng bắt đầu xuất hiện trên da từ lúc sinh ra cho đến khi trưởng thành và phát triển tăng dần theo tuổi. Nó có thể nhạt màu hay đậm màu theo thời gian, những thay đổi này là bình thường và hiếm khi biến chuyển thành u hắc tố.
Có 2 dạng nốt ruồi (bớt sắc tố) là bẩm sinh và mắc phải. Nốt ruồi bẩm sinh xuất hiện từ khi trẻ vừa chào đời hoặc trong khoảng thời gian trước 2 tuổi. Nốt ruồi mắc phải xuất hiện sau 2 năm đầu, nhưng bản chất của chúng vẫn có nguồn gốc từ bào thai. Đa số nốt ruồi mọc sau giai đoạn 2 tuổi.
Những điều nên biết khi tẩy nốt ruồi
Để đảm bảo tính thẩm mỹ và an toàn cho bản thân, dưới đây là những điều nên biết khi có ý định tẩy nốt ruồi:
Trước khi tẩy nốt ruồi, bạn cần đến cơ sở y tế có chuyên khoa liễu để được tư vấn và khám cụ thể. Từ đó các bác sĩ sẽ nhận định biết nốt ruồi của mình thuộc loại lành tính hay là biểu hiện bệnh lý. Điều này rất quan trọng bởi nếu là nốt ruồi bình thường thì việc tẩy nốt ruồi hầu như không gặp khó khăn, nguy hiểm gì nhưng nếu là nốt ruồi bệnh lý thì sẽ tiềm ẩn những nguy cơ khó lường.
Dù với phương pháp nào thì việc chăm sóc da cẩn thận sau khi điều trị vẫn rất cần thiết. Vùng da sau khi tẩy xóa nốt ruồi nhạy cảm hơn nhiều lần, nếu không giữ gìn kỹ dễ để lại sẹo lồi hoặc sẹo lõm, nhiễm trùng…
Trước đây, thường vùng da tẩy nốt ruồi sẽ đóng vẩy sau 2-3 ngày điều trị; 7-14 ngày sẽ bong vẩy và thường để lại sẹo lõm. Vệ sinh vết thương theo lời chỉ dẫn của bác sĩ, khi thay băng chỉ nên dùng nước muối sinh lý hoặc dung dịch polyhexanide để rửa vết thương. Không nên dùng dung dịch oxy già hoặc dung dịch chứa iod vì các dung dịch trên hiện nay đã được chứng minh ảnh hưởng đến tiến trình liền vết thương.
Dân gian thường kiêng cữ thịt gà, rau muống, đồ nếp, hải sản… sau khi tẩy xóa nốt ruồi để tránh gây ra sẹo lồi ở vết thương, nhưng hiện chưa có bằng chứng chứng tỏ các loại thức ăn trên ảnh hưởng đến việc hình thành sẹo lồi. Tuy nhiên, có thể hạn chế ăn các thức ăn trên nếu làm tăng cảm giác ngứa, khó chịu tại vết thương sau khi ăn.
Nên bảo vệ kỹ vết thương, tránh gãi, chà xát, đụng chạm mạnh vào đó, nhất là trong giai đoạn lên da non gây ngứa. Nên tránh nắng, dùng mỹ phẩm ít nhất cho đến khi vết thương lành hẳn.
Cách nhận biết nốt ruồi ung thư
Dấu hiệu quan trọng nhất của nốt ruồi ung thư bao gồm các thay đổi về kích thước, hình dạng và màu sắc: Bất đối xứng; Đường viền không rõ ràng; Màu sắc khác thường; Đường kính lớn; Phát triển nhanh.
Không đối xứng: Nếu bạn vẽ một đường ở giữa nốt ruồi, sẽ có hai nửa trông không giống nhau. Điều này xảy ra bởi vì các tế bào ung thư phát triển nhanh hơn các tế bào bình thường và có xu hướng tạo ra một mô hình bất thường.
Phân biệt phát hiện sớm nốt ruồi ác tính.
Đường viền bất thường: Một nốt ruồi bình thường có đường viền và hình dạng được xác định rõ. Nó khác biệt với da xung quanh. Nếu đường viền của nốt ruồi mờ và có kiểu như “lem” màu bên ngoài đường viền, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo nó là khối u ác tính. Đường viền mờ, không rõ hoặc rách cạnh là dấu hiệu của sự tăng trưởng tế bào không kiểm soát.
Màu sắc khác thường: Nốt ruồi bình thường có thể có nhiều sắc độ màu khác nhau, từ nâu đến đen. Tuy nhiên, chúng có màu đồng nhất. Trong khi đó, dấu hiệu để bạn nhận ra các nốt ruồi ung thư là sự trộn lẫn nhiều màu sắc khác nhau như trắng, xám, đen, đỏ hoặc xanh dương trong cùng một nốt ruồi.
Đường kính lớn: Một nốt ruồi bình thường đa số có kích thước khoảng dưới 6mm hoặc nhỏ hơn. Hãy coi chừng những nốt ruồi có kích thước lớn hơn hoặc nốt ruồi tiếp tục phát triển lớn hơn thấy rõ.
Phát triển nhanh: Thông thường, một nốt ruồi giữ nguyên kích thước, hình dạng trong suốt cuộc đời. Nếu bạn nhận thấy nốt ruồi của bạn đang thay đổi hoặc phát triển như trở nên đỏ, đóng vảy..., hãy kiểm tra xem có phải dấu hiệu sớm của nốt ruồi ung thư hay không.
Những dấu hiệu khác: Ngoài các dấu hiệu kể trên, bạn cũng cần lưu ý các dấu hiệu và triệu chứng ban đầu của nốt ruồi ung thư, bao gồm ngứa, chảy máu, chảy dịch và đau... Tuy nhiên, không phải tất cả các khối u ác tính đều giống nhau. Một số khá bất thường và thậm chí có thể xuất hiện dưới móng chân hoặc móng tay của bạn hoặc cũng có thể chỉ biểu hiện dưới dạng vết bầm không lành trên da.
Phòng ngừa
Hiện nay, số người bị ung thư da ngày một tăng lên. Những người sống tại các vùng nhiều ánh nắng mặt trời có nguy cơ cao nhất, đặc biệt những người thường xuyên tiếp xúc với tia cực tím (UV). Giảm phơi nắng là một cách phòng ngừa ung thư da.
Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời bằng cách mặc quần áo vải dày, mũ và kem chống nắng phổ rộng, không thấm nước.
Thoa kem chống nắng với chỉ số SPF ít nhất 30++ cho làn da và bôi lại khi ra ngoài nắng hoặc sau mỗi 2 giờ đồng hồ.
Tìm kiếm bóng mát bất cứ khi nào bạn đang ở ngoài trời.
Tránh phơi nắng để tạo da nâu hoặc sử dụng đèn chiếu da.
Kiểm tra da thường xuyên để phát hiện nốt ruồi ung thư.
Kiểm tra ung thư da tại phòng khám hàng năm, đặc biệt nếu trong gia đình bạn có người mắc bệnh này.
Kiểm tra làn da của bạn từ đầu đến chân mỗi tháng và chú ý cẩn thận đến những sự phát triển mới đáng ngờ.
Nếu bạn có nốt ruồi bất thường, hãy quan sát chúng thường xuyên để biết mọi thay đổi và đi khám.
