Bệnh phụ khoa là gì?
Bệnh phụ khoa là một tập hợp các bệnh lý ảnh hưởng đến cơ quan sinh sản của phụ nữ, bao gồm:
- Cơ quan sinh dục ngoài: Âm vật, môi âm hộ, âm hộ, âm đạo
- Cơ quan sinh dục trong: Cổ tử cung, tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng.
Các bệnh phụ khoa ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của phụ nữ, đặc biệt là sức khỏe sinh sản, với những rối loạn như bệnh viêm vùng chậu (PID), u nang, u xơ, ung thư,…. Do đó mà chúng cần được điều trị kịp thời để không ảnh hưởng sức khỏe của các chị em phụ nữ.
Nguyên nhân nào gây ra các căn bệnh phụ khoa ở phụ nữ?
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng bệnh phụ khoa và viêm nhiễm có thể gặp phải ở các chị em phụ nữ. Hầu hết chúng là do căng thẳng hoặc thói quen sinh hoạt không lành mạnh của phụ nữ. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây ra các bệnh phụ khoa bao gồm:
1. Quan hệ tình dục không được bảo vệ
Phụ nữ có nguy cơ bị viêm nhiễm phụ khoa cao hơn khi quan hệ tình dục không an toàn với đối tác bị lây nhiễm bộ phận sinh dục nam. Ngoài ra, việc quan hệ tình dục mạnh bạo, không đúng cách có thể khiến vùng kín nữ giới bị trầy xước, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển gây bệnh phụ khoa.
Các vi rút lây truyền qua đường tình dục không được bảo vệ bao gồm chlamydia, Trichomoniasis, lậu, coccobacillus, xoắn khuẩn, vi khuẩn kỵ khí, vi rút herpes sinh dục, nấm,… Những vi khuẩn này khi xâm nhập vào tử cung có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh vật (rối loạn sinh dục) và suy giảm chức năng sinh dục.
2. Phá thai
Nguyên nhân dẫn đến các bệnh phụ khoa mà chị em có thể gặp phải kể đến như thủ thuật nạo hút thai do bác sĩ thiếu kinh nghiệm thực hiện tại các trung tâm y tế không uy tín hoặc trong phòng mổ không được khử trùng đúng cách. Việc chăm sóc vùng kín phụ nữ sau khi phá thai không đúng cách cũng tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển gây viêm nhiễm.
Theo các chuyên gia, sau khi phá thai, cơ quan sinh sản của chị em rất nhạy cảm. Quan hệ tình dục sớm sau khi phá thai khiến âm đạo, tử cung dễ bị tổn thương và dễ mắc các bệnh phụ khoa.
3. Thiếu chế độ nghỉ ngơi, ăn uống không đủ chất và căng thẳng
Căng thẳng, lo lắng làm mất cân bằng nội tiết tố, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất của phụ nữ như rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, chậm kinh, thay đổi môi trường vi sinh và độ pH của âm đạo tạo điều kiện cho các bệnh phụ khoa phát triển.
Ngoài ra, việc ăn quá nhiều món ăn nhiều dầu mỡ, đồ cay hay sử dụng thuốc lá, cà phê, rượu bia,… cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm phụ khoa ở các chị em phụ nữ.
4. Thói quen vệ sinh vùng kín không đúng cách
Âm đạo là môi trường ẩm ướt rất lý tưởng cho sự phát triển của vi khuẩn và nấm gây bệnh. Do đó, thói quen vệ sinh phụ nữ không đúng cách có thể khiến các chị em có thể mắc phải các bệnh phụ khoa nguy hiểm.
Ngoài ra, các bệnh phụ khoa cũng có thể lây nhiễm do sử dụng quần lót quá chật, thời kỳ mãn kinh, suy giảm sức khỏe, mang thai hoặc dị ứng với một số chất tẩy rửa.
Một số căn bệnh phụ khoa phổ biến mà phụ nữ hay mắc phải
1. Đau khi quan hệ tình dục
Dấu hiệu:
- Cảm thấy đau khi giao hợp, có thể kèm theo khó thở.
Nguyên nhân:
- Vaginismus: Co thắt cơ âm đạo do sợ bị tổn thương.
- Cổ tử cung bị tổn thương: Dương vật chạm vào cổ tử cung, gây đau hoặc nhiễm trùng.
- Fibroid
- Lạc nội mạc tử cung
- U nang buồng trứng
- Bệnh viêm vùng chậu (PID)
- Mang thai ngoài tử cung
- Thời kỳ mãn kinh
- Giao hợp sớm sau khi sinh hoặc mổ.
- STDs
- Vulvodynia.
2. Đau và rối loạn vùng xương chậu
Dấu hiệu:
- Xuất hiện các vết mụn ở bụng và phía chân trên.
Nguyên nhân:
- Mang thai ngoài tử cung
- Sẩy thai
- Bệnh viêm vùng chậu (PID)
- Rụng trứng
- Chuột rút kinh nguyệt
- U nang buồng trứng
- Lạc nội mạc tử cung
- Ung thư cổ tử cung
- Rối loạn ruột: Táo bón, tiêu chảy và chướng bụng.
- Viêm niệu đạo
- Tiểu không tự chủ
- Fibroid
- Sa tử cung
3. Nhiễm trùng qua đường tình dục (STDs)
Dấu hiệu:
- Tiết dịch âm đạo có mùi bất thường.
- Ngứa, rát, đau nhức vùng âm đạo.
- Phát ban, mụn nước, vết loét, cục u, mụn mủ, mụn cóc trên hoặc xung quanh bộ phận sinh dục, hậu môn hoặc miệng.
- Khó chịu hoặc đau khi đi tiểu.
- Sưng hạch bạch huyết ở bẹn.
- Đau ở háng hoặc bụng.
- Chảy máu âm đạo bất thường.
- Sưng âm đạo.
- Sụt cân bất thường, đổ mồ hôi ban đêm.
- Các triệu chứng giống như cúm (đau nhức, đau nhức và sốt)
- Đau khi giao hợp.
Nguyên nhân:
- Giao hợp không được bảo vệ
- Vi khuẩn tiếp xúc khi dùng chung khăn tắm hoặc đồ lót.
4. Bệnh Vulvodynia
Dấu hiệu:
- Ngứa hoặc cảm thấy đau rát ở âm hộ.
Nguyên nhân:
- Tổn thương hoặc kích thích thần kinh ở âm đạo.
- Phản ứng bất thường ở các tế bào âm hộ bị nhiễm trùng hoặc chấn thương.
- Yếu tố di truyền khiến âm đạo kém phản ứng với tình trạng viêm nhiễm mãn tính.
- Nhiễm trùng nấm men.
- Chuột rút âm đạo.
- Dị ứng chất kích thích và các dị ứng khác.
- Thay đổi nội tiết tố.
- Tiền sử lạm dụng tình dục.
- Thường xuyên sử dụng thuốc kháng sinh.
5. Viêm âm đạo
Dấu hiệu:
- Tiết dịch âm đạo có mùi bất thường.
- Ngứa, rát, đau ở vùng âm đạo.
- Nóng rát khi đi tiểu.
- Đau khi giao hợp.
Nguyên nhân:
- Nhiễm trùng nấm men hoặc viêm âm đạo.
- Quan hệ tình dục không lành mạnh.
- Dị ứng chất kích thích và các dị ứng khác.
6. Fibroid
Dấu hiệu:
- Tăng tiết dịch âm đạo.
- Chu kỳ kinh nguyệt kéo dài hơn và ra máu nhiều hơn bình thường.
- Đau bụng.
- Bí tiểu .
- Rong kinh.
- Mệt mỏi và đau.
- Khối u ở bụng dưới.
Nguyên nhân:
- Béo phì
- Dậy thì sớm
- Quan hệ tình dục quá sớm khi còn nhỏ
7. U nang buồng trứng
Dấu hiệu:
- Tăng tiết dịch âm đạo bất thường
- Bí tiểu
- Rong kinh
- Đau bụng dưới thường xuyên.
Nguyên nhân:
- Nang buồng trứng chưa trưởng thành
- Quá mức nồng độ HCG
8. Viêm cổ tử cung
Dấu hiệu:
- Dịch tiết âm đạo có mùi khó chịu hoặc màu bất thường
- Cảm giác nóng rát khi đi tiểu
- Khó đạt cực khoái khi quan hệ tình dục
Nguyên nhân:
- Quan hệ tình dục với nhiều bạn tình hoặc quan hệ tình dục quá khích
- Vệ sinh phụ nữ không đúng cách
- Dị ứng với nước rửa âm hộ
- Lạm dụng thuốc tránh thai
9. Viêm ống dẫn trứng
Dấu hiệu:
- Kinh nguyệt không đều
- Dịch âm đạo màu vàng, có mùi hôi khó chịu
- Nhu cầu đi tiểu thường xuyên và khẩn cấp, hoặc cảm giác nóng rát khi đi tiểu
- Có thể kèm theo sốt, chóng mặt, buồn nôn.Nguyên nhân:
- Thói quen vệ sinh không đúng cách
- Quan hệ tình dục không an toàn
10. Lạc nội mạc tử cung
Dấu hiệu:
- Tiết dịch âm đạo bất thường kèm theo mủ, máu hoặc đặc hơn
- Đau bụng dưới
Nguyên nhân:
- Do thói quen, lối sống và sinh hoạt không lành mạnh.
Biện pháp giúp phòng ngừa các căn bệnh phụ khoa ở phụ nữ
Các bệnh phụ khoa đa phần là do lối sống sinh hoạt không lành mạnh của các chị em gây ra. Vì vậy, cách tốt nhất để ngăn ngừa chúng là thay đổi thói quen tự chăm sóc bản thân hàng ngày như:
1. Quan hệ tình dục an toàn
Quan hệ tình dục lành mạnh sẽ ngăn ngừa tái phát các bệnh phụ khoa lây truyền qua đường tình dục. Nên sử dụng bao cao su trong mỗi lần giao hợp để bảo vệ phụ nữ khỏi việc mang thai ngoài ý muốn và các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Bạn và bạn tình nên vệ sinh bộ phận sinh dục đúng cách trước khi giao hợp. Tránh quan hệ tình dục với nhiều bạn tình và giao hợp mạnh bạo cũng sẽ giúp ngăn ngừa các bệnh phụ khoa.
2. Tuân theo chế độ ăn uống lành mạnh, nghỉ ngơi hợp lý và sống cân bằng
Lo lắng do cuộc sống hiện đại gây ra cũng kéo theo nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa ngày càng gia tăng. Vì vậy, lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống điều độ, nghỉ ngơi đầy đủ, không căng thẳng sẽ ngăn ngừa hiệu quả các bệnh phụ khoa. Bạn có thể tăng cường sức đề kháng bằng cách:
- Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng với chất xơ và vitamin C.
- Tập thể dục thường xuyên
- Tránh căng thẳng
- Ngủ sớm, tránh thức khuya
3. Giữ gìn vệ sinh phụ nữ đúng cách
Hiểu được phần nữ tính của mình giúp các bệnh phụ khoa luôn tránh xa. Một số mẹo được liệt kê dưới đây để giữ vệ sinh đúng cách:
- Tắm rửa và thay quần lót thường xuyên (nhất là trong thời kỳ kinh nguyệt). Vệ sinh bộ phận sinh dục hàng ngày bằng nước ấm và sạch.
- Giữ bộ phận sinh dục khô thoáng, tránh mặc quần lót quá chật.
- Chang băng vệ sinh 4 giờ một lần trong kỳ kinh nguyệt.
- Không sử dụng các loại nước rửa mạnh để vệ sinh bộ phận sinh dục, thay vào đó hãy sử dụng các loại nước rửa phụ nữ tin cậy.
- Không làm sạch sâu bên trong âm đạo.
- Không dùng chung khăn tắm, đồ lót.
4. Đi khám phụ khoa
Sự chủ quan, chần chừ khiến chị em không được thăm khám và tư vấn đúng cách. Từ khi bệnh tiến triển, việc chữa trị tốn nhiều công sức và chi phí hơn. Đi khám phụ khoa định kỳ có lẽ sẽ giúp loại bỏ những khó chịu của các bệnh phụ khoa.
