Bệnh tuyến giáp là gì?
Bệnh tuyến giáp là một thuật ngữ chung để chi cho một tình trạng bệnh lý khiến tuyến giáp của bạn không thể tạo ra lượng hormone phù hợp mà cơ thể cần hàng ngày. Thông thường, tuyến giáp của bạn thường tạo ra các hormone giúp cơ thể bạn có thể hoạt động bình thường. Khi tuyến giáp tạo ra quá nhiều hormone, cơ thể bạn sẽ sử dụng năng lượng quá nhanh, tình trạng này được gọi là cường giáp.
Việc sử dụng năng lượng quá nhanh sẽ không làm bạn mệt mỏi, tuy nhiên nó có thể khiến tim bạn đập nhanh hơn, khiến bạn giảm cân mà không rõ lý do và thậm chí khiến bạn cảm thấy luôn lo âu, căng thẳng. Ngược lại, nếu tuyến giáp của bạn có thể tạo ra quá ít hormone tuyến giáp, tình trạng này được gọi là suy giáp. Khi bạn có quá ít hormone tuyến giáp trong cơ thể, nó có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, bạn có thể tăng cân và thậm chí bạn có thể không chịu được nhiệt độ lạnh.
Đối tượng nào dễ mắc bệnh tuyến giáp nhất?
Bệnh tuyến giáp có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, kể cả là đàn ông, phụ nữ, trẻ sơ sinh, thanh thiếu niên và cả người già. Nó có thể xuất hiện ngày từ khi sinh ra (thường là suy giáp) và có thể phát triển khi bạn đã trở nên già đi (thường sau khi mãn kinh ở phụ nữ).
Bệnh tuyến giáp rất phổ biến, ước tính có khoảng 20 triệu người ở Hoa Kỳ và hàng chục triệu người khác trên thế giới mắc phải một số loại rối loạn tuyến giáp. Phụ nữ có nguy cơ được chẩn đoán mắc bệnh tuyến giáp cao hơn nam giới khoảng 5 đến 8 lần.
Những đối tượng này có thể có nguy cơ phát triển bệnh tuyến giáp cao hơn nếu như thuộc nhóm sau:
- Có tiền sử gia đình mắc bệnh tuyến giáp.
- Có tình trạng sức khỏe không tốt (gồm thiếu máu ác tính, tiểu đường loại 1, suy tuyến thượng thận nguyên phát, lupus, viêm khớp dạng thấp, hội chứng Sjögren và hội chứng Turner).
- Dùng thuốc có nhiều iốt (amiodarone).
- Trên 60 tuổi, đặc biệt là ở phụ nữ.
- Đã từng điều trị tình trạng tuyến giáp hoặc ung thư trong quá khứ (cắt bỏ tuyến giáp hoặc xạ trị).
Nguyên nhân gây ra bệnh tuyến giáp
Hai loại bệnh tuyến giáp chính thường gặp ở người đó là suy giáp và cường giáp. Cả hai tình trạng này đều có thể do các bệnh lý khác ảnh hưởng đến cách hoạt động của tuyến giáp.
Các nguyên nhân có thể gây ra tình trạng suy giáp bao gồm:
- Viêm tuyến giáp: Tình trạng này là tình trạng viêm (sưng) ở tuyến giáp. Viêm tuyến giáp có thể làm giảm lượng hormone mà tuyến giáp của bạn sản xuất ra hàng ngày.
- Viêm tuyến giáp Hashimoto: Một căn bệnh không gây đau đớn, viêm tuyến giáp Hashimoto là một tình trạng tự miễn dịch trong đó các tế bào của cơ thể tấn công và làm tổn thương tuyến giáp. Đây là một tình trạng di truyền.
- Viêm tuyến giáp sau sinh: Tình trạng này xảy ra ở 5% đến 9% phụ nữ sau khi sinh con. Đó thường là một tình trạng tạm thời.
- Thiếu i-ốt: Tuyến giáp sử dụng i-ốt để sản xuất hormone. Thiếu i-ốt là một vấn đề ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới ..
- Tuyến giáp không hoạt động: Đôi khi, tuyến giáp không hoạt động bình thường ngay từ khi sinh ra. Nếu không được điều trị, đứa trẻ có thể gặp các vấn đề về thể chất và tinh thần trong tương lai. Tất cả trẻ sơ sinh đều được làm xét nghiệm máu sàng lọc tại bệnh viện để kiểm tra chức năng tuyến giáp của chúng.
Các nguyên nhân có thể gây ra cường giáp bao gồm:
- Bệnh Graves: Trong tình trạng này, toàn bộ tuyến giáp có thể hoạt động quá mức và sản xuất quá nhiều hormone.
- Viêm tuyến giáp: Rối loạn này có thể gây đau hoặc hoàn toàn không cảm thấy. Trong bệnh viêm tuyến giáp, tuyến giáp tiết ra các hormone được lưu trữ ở đó. Điều này có thể kéo dài trong vài tuần hoặc vài tháng.
- Quá nhiều i-ốt: Khi bạn có quá nhiều i-ốt (khoáng chất được sử dụng để tạo ra hormone tuyến giáp) trong cơ thể, tuyến giáp sẽ tạo ra nhiều hormone tuyến giáp hơn mức cần thiết. Iot dư thừa có thể được tìm thấy trong một số loại thuốc (amiodarone, một loại thuốc chữa bệnh tim) và siro trị ho.
Những triệu chứng phổ biến của bệnh tuyến giáp
Có nhiều triệu chứng của bệnh mà bạn có thể gặp phải nếu mắc bệnh tuyến giáp. Thật không may, các triệu chứng của tình trạng tuyến giáp thường rất giống với các dấu hiệu của các bệnh lý và giai đoạn khác của các bệnh khác chúng ta thường gặp trong suốt cuộc đời. Điều này có thể khiến bạn khó nhận biết liệu các triệu chứng của bạn có liên quan đến vấn đề tuyến giáp hay hoàn toàn khác hay không.
Phần lớn, các triệu chứng của bệnh tuyến giáp có thể được chia thành hai nhóm: Nhóm liên quan đến việc có quá nhiều hormone tuyến giáp (cường giáp) và nhóm liên quan đến việc có quá ít hormone tuyến giáp (suy giáp).
Các triệu chứng của tuyến giáp hoạt động quá mức (cường giáp) có thể bao gồm:
- Cơ thể luôn phải trải qua lo lắng, khó chịu và căng thẳng.
- Cảm thấy khó ngủ.
- Giảm cân bất thường.
- Có tuyến giáp mở rộng hoặc bướu cổ.
- Bị yếu cơ và hay bị run chân tay.
- Trải qua chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc chu kỳ kinh nguyệt của bạn dừng lại.
- Cảm thấy nhạy cảm với nhiệt độ, không chịu được lạnh.
- Có vấn đề về thị lực hoặc kích ứng mắt.
Các triệu chứng của tuyến giáp kém hoạt động (suy giáp) có thể bao gồm:
- Luôn cảm thấy mệt mỏi.
- Tăng cân nhanh chóng.
- Dễ mắc chứng hay quên.
- Có kinh nguyệt thường xuyên và nhiều.
- Tóc khô và xơ.
- Có giọng nói khàn.
- Không chịu được nhiệt độ lạnh.
Bệnh tuyến giáp được điều trị như thế nào?
Mục tiêu của các bác sĩ khi điều trị các bệnh về tuyến giáp cho bạn, đó là đưa được mức hormone tuyến giáp của bạn trở lại bình thường. Điều này có thể được thực hiện theo nhiều cách khác nhau và mỗi phương pháp điều trị cụ thể sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng tuyến giáp của bạn.
Nếu bạn có lượng hormone tuyến giáp cao (cường giáp), các cách điều trị bệnh tuyến giáp có thể bao gồm:
- Thuốc kháng giáp (methimazole và propylthiouracil): Đây là những loại thuốc ngăn tuyến giáp của bạn tạo ra hormone.
- I-ốt phóng xạ: Phương pháp điều trị này làm tổn thương các tế bào của tuyến giáp, ngăn không cho nó tạo ra lượng hormone tuyến giáp cao.
- Thuốc chẹn beta: Những loại thuốc này không làm thay đổi lượng hormone trong cơ thể bạn, nhưng chúng giúp kiểm soát các triệu chứng của bệnh.
- Phẫu thuật: Một hình thức điều trị lâu dài hơn, các bác sĩ có thể phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp của bạn. Điều này sẽ ngăn tuyến giáp tạo ra quá nhiều hormone. Tuy nhiên, bạn sẽ cần dùng hormone thay thế tuyến giáp trong suốt phần đời còn lại của mình.
Nếu bạn có lượng hormone tuyến giáp thấp (suy giáp), các biện pháp điều trị chính bao gồm:
- Thuốc thay thế tuyến giáp: Loại thuốc này là một loại thuốc tổng hợp (nhân tạo) để thêm hormone tuyến giáp trở lại cơ thể của bạn. Một loại thuốc thường được sử dụng được gọi là levothyroxine. Bằng cách sử dụng thuốc, bạn có thể kiểm soát bệnh tuyến giáp và sống một cuộc sống bình thường.
