Tổng quan bệnh ung thư
Ung thư là tên được đặt cho một tập hợp các bệnh liên quan. Trong tất cả các loại ung thư, một số tế bào của cơ thể phân chia không kiểm soát và có khả năng xâm nhập, phá hủy các mô bình thường xung quanh.
Ung thư có thể xuất hiện ở hầu hết mọi nơi trong cơ thể con người, được tạo thành từ hàng nghìn tỷ tế bào. Thông thường, các tế bào của con người phát triển và phân chia để hình thành các tế bào mới khi cơ thể cần chúng. Khi các tế bào già đi hoặc bị hư hỏng, chúng sẽ chết và các tế bào mới sẽ thay thế vị trí của chúng.
Tuy nhiên, khi ung thư phát triển, quá trình có trật tự này sẽ bị phá vỡ. Khi các tế bào ngày càng trở nên bất thường hơn, các tế bào cũ hoặc bị hư hỏng sẽ tồn tại trong khi chúng nên chết và các tế bào mới lại hình thành khi không cần thiết. Những tế bào thừa này có thể phân chia không ngừng và có thể hình thành khối u.
Nhiều bệnh ung thư hình thành các khối u rắn là những khối mô. Các bệnh ung thư máu, ví dụ như bệnh bạch cầu, thường không tạo thành khối u rắn.
Các khối u ung thư là khối u ác tính, có thể lây lan hoặc xâm lấn vào các mô lân cận. Ngoài ra, khi các khối u này phát triển, một số tế bào ung thư có thể vỡ ra và di chuyển đến những nơi khác trong cơ thể qua máu hoặc hệ thống bạch huyết và hình thành các khối u mới khác khối u ban đầu.
Không giống như các khối u ác tính, các khối u lành tính không lan hoặc xâm lấn vào các mô lân cận. Tuy nhiên, các khối u lành tính có thể có kích thước lớn. Khi bị loại bỏ, chúng thường không phát triển trở lại trong khi các khối u ác tính thì có thể có. U não lành tính không giống hầu hết các khối u lành tính ở những nơi khác trong cơ thể, có thể đe dọa tính mạng.
Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến
Bản thân các dấu hiệu có thể có của bệnh ung thư chưa đủ để chẩn đoán bệnh nhưng chúng có thể là manh mối cho bạn và bác sĩ của bạn phát hiện và điều trị vấn đề càng sớm càng tốt.
Có những triệu chứng này không phải chắc chắn rằng bạn bị ung thư. Rất nhiều tình trạng phổ biến có thể khiến bạn cảm thấy hoặc có dấu hiệu như vậy. Điều quan trọng là bạn cần đến gặp bác sĩ để được thăm khám kỹ càng.
Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến của bệnh ung thư ở cả nam và nữ gồm:
Đau đớn: Ung thư xương thường đau ngay từ đầu. Một số khối u não gây đau đầu kéo dài nhiều ngày và không thuyên giảm khi điều trị. Đau cũng có thể là dấu hiệu muộn của ung thư, vì vậy hãy đi khám nếu bạn không biết tại sao nó lại xảy ra hoặc nó không biến mất.
Sút cân không rõ nguyên nhân: Gần một nửa số người bị ung thư giảm cân. Đây thường là một trong những dấu hiệu mà bệnh nhân có thể nhận thấy đầu tiên.
Mệt mỏi. Nếu bạn luôn cảm thấy mệt mỏi và không cải thiện tình trạng sau khi nghỉ ngơi, hãy đến gặp bác sĩ. Bệnh bạch cầu thường khiến bạn kiệt sức hoặc bạn có thể bị mất máu do ung thư ruột kết. Giảm cân liên quan đến ung thư cũng có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, kiệt sức.
Sốt: Nếu bạn bị sốt cao hoặc kéo dài hơn 3 ngày, hãy đến gặp bác sĩ. Một số bệnh ung thư máu như ung thư hạch gây sốt trong nhiều ngày, thậm chí vài tuần.
Những thay đổi trên da của bạn: Khi xuất hiện các nốt ruồi mới, vết sưng hoặc vết khác bất thường trên da, hãy đến gặp bác sĩ vì đó có thể là dấu hiệu của ung thư da. Da xuất hiện vùng sẫm màu bất thường, có màu vàng hoặc đỏ, ngứa hoặc mọc nhiều lông hơn hoặc bị phát ban không rõ nguyên nhân, có thể là dấu hiệu của ung thư gan, buồng trứng, thận hoặc ung thư hạch bạch huyết.
Vết loét không lành: Chảy máu và không lành vết loét cũng là dấu hiệu của ung thư da. Ung thư miệng có thể bắt đầu với các vết loét trong miệng. Nếu bạn hút thuốc lá hoặc uống nhiều rượu, bạn có nguy cơ mắc cao hơn.
Ho hoặc khàn giọng không cải thiện: Ho là một dấu hiệu của ung thư phổi và khàn giọng có thể là dấu hiệu của ung thư thanh quản hoặc tuyến giáp.
Chảy máu bất thường: Ung thư có thể làm cho máu xuất hiện ở những nơi bất thường. Đại tiện ra máu là triệu chứng của ung thư ruột kết hoặc trực tràng. Tiểu tiện ra máu là triệu chứng của các khối u dọc theo đường tiết niệu.
Thiếu máu: Tình trạng khi cơ thể bạn không có đủ tế bào hồng cầu vốn được tạo ra trong tủy xương của bạn. Các bệnh ung thư như bệnh bạch cầu, ung thư hạch bạch huyết và đa u tủy có thể làm hỏng tủy của bạn. Các khối u di căn từ nơi khác đến đó có thể chèn ép các tế bào hồng cầu bình thường.
Phương pháp điều trị
Các nghiên cứu đổi mới đã thúc đẩy sự phát triển của các loại thuốc và công nghệ điều trị ung thư. Tùy thuộc vào loại ung thư cũng như giai đoạn của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Các bác sĩ thường sẽ áp dụng nhiều hơn một phương pháp điều trị để tối đa hóa hiệu quả.
Dưới đây là một số phương pháp điều trị ung thư:
Hóa trị: Mục đích tiêu diệt các tế bào ung thư bằng thuốc, nhắm đến các tế bào đang phân chia nhanh chóng. Thuốc có thể giúp thu nhỏ khối u nhưng tác dụng phụ có thể nghiêm trọng.
Liệu pháp hormone: Dùng thuốc làm thay đổi cách hoạt động của một số hormone nhất định hoặc cản trở khả năng sản xuất chúng của cơ thể. Đây là cách tiếp cận phổ biến với ung thư tuyến tiền liệt và ung thư vú… (nội tiết tố đóng vai trò quan trọng).
Liệu pháp miễn dịch sử dụng thuốc và các phương pháp điều trị khác: Tăng cường hệ thống miễn dịch và khuyến khích hệ thống chống lại các tế bào ung thư. Hai ví dụ về phương pháp điều trị này là chất ức chế điểm kiểm soát và chuyển tế bào nuôi.
Y học chính xác, hay y học cá nhân hóa: Liên quan đến việc sử dụng xét nghiệm di truyền để xác định phương pháp điều trị tốt nhất cho biểu hiện ung thư cụ thể của người bệnh. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn chưa chỉ ra được phương pháp này có thể điều trị hiệu quả tất cả các loại ung thư. Đây là một cách tiếp cận mới, đang phát triển.
Xạ trị: Dùng bức xạ liều cao để tiêu diệt các tế bào ung thư. Bác sĩ cũng có thể khuyên bệnh nhân sử dụng bức xạ để thu nhỏ khối u trước khi phẫu thuật hoặc giảm các triệu chứng liên quan đến khối u.
Ghép tế bào gốc: Liên quan đến việc loại bỏ các tế bào, như tế bào hồng cầu hay bạch cầu mà phương pháp hóa trị hay xạ trị đã phá hủy. Các kỹ thuật viên phòng thí nghiệm sau đó củng cố các tế bào và đưa chúng trở lại cơ thể. Đây là phương pháp điều trị có thể đặc biệt có lợi với những người mắc bệnh ung thư liên quan đến máu như bệnh bạch cầu hoặc ung thư hạch.
Phẫu thuật: Thường là một phần của phác đồ điều trị khi người bệnh có khối u ung thư. Bác sĩ phẫu thuật có thể loại bỏ các hạch bạch huyết để giảm hoặc ngăn chặn sự lây lan của bệnh.
Liệu pháp nhắm trúng đích: Thực hiện các chức năng bên trong tế bào ung thư để ngăn chúng sinh sôi hoặc giúp cơ thể tăng cường hệ thống miễn dịch. Hai ví dụ về liệu pháp này là thuốc phân tử nhỏ và kháng thể đơn dòng.
